ผู้นำทางคนใหม่แห่งดับบลิวทีโอ(บุคคลโลก / นฤมล คนึงสุขเกษม)
เมื่อเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา 'ปาสกัล ลามี' นักสังคมนิยมชาวฝรั่งเศสยังคงดำรงตำแหน่งเป็นกรรมาธิการการค้าของสหภาพยุโรป (อียู) แต่ในวันนี้ สถานะทางสังคมของเขาได้เปลี่ยนไปแล้ว เมื่อสามารถมีชัยเหนือคู่แข่งจากประเทศกำลังพัฒนา 3 คน ขึ้นเป็นผู้อำนวยการองค์การการค้าโลก (ดับบลิวทีโอ) คนใหม่ ที่มีกำหนดเริ่มงานในวันที่ 1 กันยายนนี้
ตลอดระยะเวลา 5 ปี ในฐานะกรรมาธิการการค้า ลามีขึ้นชื่อว่าเป็นนักเจรจาในข้อขัดแย้งรุนแรงหลายเรื่องที่เกี่ยวข้องกับสหรัฐอเมริกา และกลุ่มประเทศกำลังพัฒนา
เขาเคยหารือแบบตัวต่อตัวกับสหรัฐ ในประเด็นที่สร้างรอยร้าวภายในดับบลิวทีโอหลายเรื่อง ไล่ตั้งแต่ข้อขัดแย้งเรื่องเหล็ก ไปจนถึงการที่รัฐบาลให้ความช่วยเหลือโบอิง และแอร์บัส 2 ยักษ์ใหญ่แห่งอุตสาหกรรมเครื่องบินพาณิชย์ การใช้ฮอร์โมนในวัว และการคุ้มครองผลิตภัณฑ์เฉพาะที่เกิดขึ้นตามสภาพภูมิศาสตร์ อาทิ แชมเปญ และแฮมปาร์มา
ลามีตระหนักดีถึงปัญหาที่จะพ่วงติดมากับเก้าอี้ใหม่ของเขา โดยตำแหน่งผู้อำนวยการดับบลิวทีโอ มีอำนาจอย่างเป็นทางการไม่มากนัก ต้องปล่อยบทบาทส่วนมากไว้กับตัวบุคคล เพื่อการจำกัดวงที่แน่ชัดถึงทิศทางที่จะดำเนินไปในความพยายามที่จะช่วยให้ประเทศสมาชิกทั้ง 148 ชาติ บรรลุข้อตกลงทางการค้าร่วมกัน
"มันเป็นธุรกิจที่มีความเสี่ยงมาก ไม่ได้เป็นแค่อะไรที่ได้มา และคุณไม่ใช่เจ้านายใหญ่แต่อย่างใด" ลามีกล่าว
แม้ว่าอดีตกรรมาธิการการค้าอียูผู้นี้จะเป็นที่เคารพในวงกว้าง ไม่เว้นแม้แต่ฝ่ายที่ให้การสนับสนุนคู่แข่งของเขา แต่ลามีก็ยังเป็นบุคคลที่แบกป้ายยี่ห้อของคนที่ยึดมั่นในการต่อสู้เพื่อยุโรปในเรื่องเจรจาการค้า ซึ่งเซอร์จิโอ มาร์ชี่ อดีตผู้แทนเจรจาการค้าแคนาดา ชี้ว่า ลามีจะต้องสลัดยี่ห้อดังกล่าวทิ้งไปให้ได้
นักสังคมนิยมวัย 57 ปีผู้นี้ ยังเคยตกเป็นเป้าวิจารณ์ของกลุ่มประเทศกำลังพัฒนา ถึงการไม่ยอมรับข้อเสนอทางการค้าที่มากพอในเรื่องที่ยุโรปให้การสนับสนุนผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร แต่ขณะเดียวกัน เขาก็ถูกโจมตีจากรัฐบาลในประเทศบ้านเกิดว่ายอมอ่อนข้อในเรื่องนี้มากเกินไป
ว่าที่ผู้อำนวยการดับบลิวทีโอ ซึ่งที่ประชุมใหญ่ดับบลิวทีโอมีกำหนดยืนยันการแต่งตั้งอย่างเป็นทางการในวันที่ 26 พฤษภาคมนี้ เป็นผลผลิตจากสถานศึกษาชั้นเลิศในฝรั่งเศส และแทบจะเป็นบุคคลในตำนานของชาวกรุงบรัสเซลล์ เบลเยียม โดยเมื่อครั้งที่เขาดำรงตำแหน่ง head of cabinet ในสมัยที่ ฌากส์ เดอลอร์ รัฐมนตรีคลังฝรั่งเศส ขึ้นนั่งเก้าอี้ประธานกรรมาธิการอียูนั้น ความเป็นคนปากไวและดื้อดึง ทำให้เขาได้รับสมญานามว่า 'พิตบูล'
ลามีได้รับการยกย่องในฐานะผู้เชี่ยวชาญในรายละเอียดทางด้านเทคนิค และนิสัยการทำงานตลอด 24 ชั่วโมง ทั้งยังได้รับเสียงชื่นชมจากบรรดาผู้เจรจาทางการค้า ถึงการมีความอดทนอย่างมากต่อแรงกดดันทางการเมือง เพื่อให้เกิดการยอมรับที่ทำให้การเจรจาการค้าโลกรอบโดฮา สามารถดำเนินต่อไปได้
ผู้เชี่ยวชาญด้านการค้าบางรายคิดว่า ประสบการณ์ของลามีในฐานะผู้แทนเจรจาการค้า โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับการเจรจาการค้าในรอบปัจจุบันนี้ จะเป็นเครื่องพิสูจน์ตัวเขาได้เป็นอย่างดี
"สิ่งสำคัญก็คือ เขารู้ถึงขีดจำกัดว่าฝ่ายใดทำได้ และฝ่ายใดทำไม่ได้ ซึ่งในมุมมองทางการเมืองแล้ว ลามีได้เพิ่มมิติให้กับการเจรจา อย่างที่คนอื่นๆ ไม่เคยทำมาก่อน" นาโอทากะ มัตสึกาตะ อดีตผู้อำนวยการฝ่ายวางแผนนโยบาย สำนักงานผู้แทนเจรจาการค้าสหรัฐ ระบุ
ลามียอมรับด้วยว่า ดับบลิวทีโอซึ่งเป็นตัวดึงดูดนักประท้วงที่ไล่ตั้งแต่กลุ่มต่อต้านยุคโลกาภิวัตน์ ไปจนถึงกลุ่มเกษตรกรจากเกาหลีใต้ มีปัญหาทางด้านภาพพจน์ อันเป็นภาระหนักที่จะต้องแก้ไข
"ดับบลิวทีโอถูกมองว่าเป็นเครื่องจักรสำหรับฝ่ายแรงงานระหว่างประเทศ เพราะคนกลุ่มน้อยที่ได้รับผลกระทบจากระบบการค้าเสรี มีสิทธิมีเสียงที่ดังขึ้นมาได้ในการเจรจา จึงจำเป็นต้องสร้างความเชื่อมั่นให้มากขึ้น ภายใต้สถานการณ์ที่ไม่มีใครเสียเปรียบ" ลามีกล่าว พร้อมเสริมว่า การที่จะกระทำเช่นนี้ได้เป็นเรื่องยาก เพราะรัฐบาลประเทศต่างๆ ไม่ใช่ดับบลิวทีโอ ต้องให้ความช่วยเหลือกับกลุ่มที่ได้รับผลกระทบจากการลดกำแพงทางการค้า
