เก่าไปใหม่มาที่เชชเนีย(บุคคลโลก / นฤมล คนึงสุขเกษม)

เก่าไปใหม่มาที่เชชเนีย(บุคคลโลก / นฤมล คนึงสุขเกษม)
'ชามิล บาซาเยฟ' ขุนศึกแห่งกองกำลังแบ่งแยกดินแดนเชสเนีย คือผู้ที่เชื่อว่าพลเรือนรัสเซีย รวมถึงเด็กๆ ล้วนเป็นเป้าหมายที่ถูกต้องตามกฎหมาย สำหรับการต่อสู้นองเลือดในบ้านเกิดของเขา เพื่อยื้อแย่งความเป็นเอกราชคืนมาจากกรุงมอสโก

บาซาเยฟ ผู้บัญชาการเหตุสังหารหมู่ในโรงเรียนเบสลานเมื่อเดือนกันยายนปีที่แล้ว กลับมาเป็นที่จับตามองของประชาคมโลกอีกครั้ง ในฐานะตัวเก็งที่จะขึ้นมาเป็นผู้นำกลุ่มแบ่งแยกดินแดนเชชเนีย หลังจากที่หน่วยความมั่นคงของรัสเซียสังหาร 'อัสลัน มาสคาดอฟ' ผู้นำกลุ่มคนเดิม ไปเมื่อไม่นานมานี้

อย่างไรก็ดี ความหวังที่จะได้ครองตำแหน่งดังกล่าวของบาซาเยฟ ก็ต้องล่มสลายเป็นครั้งที่ 2 หลัง 'อัคเหม็ด ซาคาเยฟ' โฆษกของ มาสคาดอฟ ออกมายืนยันว่า กลุ่มกบฏเชชเนียได้เลือกผู้นำใหม่แล้ว คือ 'อับดุลคาห์ลิม ไซดุลลาเยฟ' ผู้ไม่เป็นที่รู้จักกันมากนัก และเขาเป็นผู้ที่มาสคาดอฟ เลือกไว้สำหรับการเป็นทายาทของตนเอง ตั้งแต่เมื่อ 2 ปีก่อน เพราะเชื่อว่าไซดุลลาเยฟ ซึ่งเป็นหนึ่งในคนใกล้ชิดที่สุดของเขาในแผ่นดินเชชเนีย จะสานต่อเจตนารมณ์ของเขาได้

ซาคาเยฟ ยอมรับด้วยว่า การตายของมาสคาดอฟ ซึ่งเป็นผู้นำสายกลาง จะช่วยส่งเสริมสถานภาพของพวกหัวรุนแรงอย่างบาซาเยฟ เพราะชาวเชชเนียที่ได้เห็นภาพศพเขา ถูกนำไปแสดงทางโทรทัศน์จะตอบโต้ โดยไม่ให้รัสเซียต้องรอนาน

ก่อนหน้านี้ บาซาเยฟก็เคยต้องพบกับความผิดหวังมาแล้ว เมื่อครั้งลงสมัครชิงตำแหน่งประธานาธิบดีในเชชเนีย ในปี 2540 แต่ก็ต้องพ่ายแพ้ให้กับมาสคาดอฟ ที่คว้าชัยไปอย่างถล่มทลาย อย่างไรก็ดี บาซาเยฟได้รับการแต่งตั้งให้เป็นรองนายกรัฐมนตรี

มาสคาดอฟ ผู้นำกลุ่มกบฏแบ่งแยกดินแดนในเชชเนีย สาธารณรัฐทางตอนใต้ของรัสเซีย ซึ่งเป็นบุคคลที่รัสเซียต้องการตัวมากที่สุดเป็นอันดับ 2 เสียชีวิตจากปฏิบัติการบุกจู่โจมของกองกำลังความมั่นคงแห่งสหพันธ์ (เอฟเอสบี) ที่หมู่บ้านแห่งหนึ่งทางตอนเหนือของเมืองกรอซนี เมืองเอกของเชชเนีย

ในเวลาต่อมา สถานีโทรทัศน์รัสเซีย ได้แพร่ภาพศพมาสคาดอฟ วัย 53 ปี ซึ่งมีผมสีเทา ไม่ใส่เสื้อและนอนจมกองเลือด ดูเหมือนมีรอยกระสุนที่แก้มซ้าย

กรุงเครมลินซึ่งกล่าวหาว่ามาสคาดอฟ เป็นผู้บงการโจมตีเป้าหมายพลเรือนหลายครั้ง รวมทั้งการยึดและจับตัวประกันที่โรงเรียนในเมืองเบสลาน ทำให้มีผู้เสียชีวิต 330 คน แสดงความยินดีและเรียกการสังหารมาสคาดอฟ ว่าเป็นการรัฐประหารยึดอำนาจ

แต่นักวิเคราะห์การเมืองบางคน ซึ่งมองมาสคาดอฟว่าเป็นผู้นำกบฏเชเชนสายกลางที่รัสเซียสามารถเจรจาได้ เชื่อว่าการตายของผู้นำกบฏเชชเนียเป็นลางร้ายต่อโอกาสสร้างสันติภาพในดินแดนแห่งนี้

นักวิเคราะห์ชี้ว่า อย่างบาซาเยฟ มีความแตกต่างจากมาสคาดอฟอย่างมาก โดยมีการมองกันว่า บาซาเยฟ ซึ่งขึ้นแท่นเป็นผู้ร้ายที่รัสเซียต้องการตัวมากที่สุด เป็นนักรบที่ไร้การประนีประนอมโดยสิ้นเชิง ทั้งยังเป็นผู้ที่สู้รบโดยยึดหลักของการเป็นนักรบอิสลาม มากกว่าที่จะต่อสู้เพื่อจุดมุ่งหมายทางการเมืองสำหรับการปกครองตัวเอง

บาซาเยฟก้าวขึ้นมามีบทบาทโดดเด่นในกลุ่มแบ่งแยกดินแดน ตั้งแต่เดินทางกลับมาถึงบ้านเกิด หลังโดนโจเซฟ สตาลิน อดีตผู้นำเผด็จการของสหภาพโซเวียต เนรเทศไปยังคาซัคสถาน และไซบีเรีย เขาเคยเป็นอดีตนักฟุตบอลฝีเท้าเยี่ยม ที่เคยเรียนในสถาบันวิศวกรรมของกรุงมอสโก และสถาบันอิสลามในนครอิสตันบูล

ตรงข้ามกับไซดุลลาเยฟ ซึ่งเป็นครูสอนศาสนาอิสลามอาวุโสในรัฐบาลของนายมาสคาดอฟ และแทบจะไม่มีคนรู้จักเลย แต่เจ้าหน้าที่ของฝ่ายรัสเซียในเชชเนียตราหน้าเขาว่าเป็นผู้นำหลักที่สนับสนุนนิกายวาห์ฮาบี ซึ่งเป็นสายหนึ่งของอิสลามเคร่งจารีต ขณะที่บรรดาคนใกล้ชิดของมาสคาดอฟ กล่าวถึงเขาว่าเป็นพันธมิตรที่มีเกียรติ น่านับถือ แม้จะขาดประสบการณ์ในการรบภาคสนาม เมื่อเทียบกับบรรดาแกนนำระดับสูงคนอื่นๆ ในกลุ่มก็ตาม