สุทธิชัย หยุ่น
ผิดจากนี้ไม่ใช่เรา
ขออนุญาตเล่าเรื่องการทำ 'คู่มือจริยธรรม' ภายในบ้านเล็กๆ ของเครือเนชั่น ให้ได้รับทราบเอาไว้เพื่อบอกกล่าวถึงความพยายามของเราที่จะสร้างมาตรฐานขั้นต่ำสำหรับการทำงานของคนข่าวที่ต้องการเป็นส่วนหนึ่งของการสร้างความถูกต้องให้ปรากฏในสังคม
เราเรียกคู่มือแห่งจริยธรรมของคนทำข่าวนี้ว่า Nation Way และเพิ่มประโยคที่ตอกย้ำความมุ่งมั่นที่จะเป็นผู้รับใช้สังคมทางด้านข่าวสารอย่างซื่อสัตย์และตรงไปตรงมาว่า
'ผิดจากนี้ไม่ใช่เรา'
มิใช่ความอหังการ หากแต่เป็นปณิธานที่จะยึดมั่นในหลักการที่ประชาชนผู้บริโภคมีสิทธิจะเรียกร้องจากผู้อาสามาทำงานด้านข่าวสาร
เราประชุมปรึกษาหารือกันในระดับทำงานและระดับนโยบาย แล้วตกลงที่จะเขียนข้อบังคับว่าด้วยจริยธรรมของผู้ประกอบวิชาชีพสื่อที่บอกกล่าวกับสาธารณชนเป็นข้อผูกพันอย่างเปิดเผย
พฤติกรรมใดๆ ที่ผิดไปจากนี้ หรือต่ำกว่ามาตรฐานนี้ให้ถือว่าเรายังไม่ได้ทำตามหลักการที่ควรจะเป็น จะต้องปรับปรุง และเพิ่มความพยายามให้บรรลุเป้าหมายให้ได้
เรากำหนดว่าผู้ประกอบวิชาชีพสื่อมวลชนสำหรับเครือเนชั่น มีดังนี้
1.ต้องไม่ประพฤติหรือกระทำการใดๆ อันจะนำมาซึ่งความเสื่อมเสียเกียรติศักดิ์แห่งวิชาชีพ
2.ต้องไม่อวดอ้างหรืออาศัยตำแหน่งหน้าที่เพื่อเรียกร้องสิทธิหรือผลประโยชน์ใดๆ ที่ไม่ชอบธรรม
3.ละเว้นการรับอามิสสินจ้างหรือผลประโยชน์ใดๆ เพื่อให้กระทำการ หรือไม่กระทำการใดอันจะขัดต่อการปฏิบัติหน้าที่เพื่อให้ประชาชนได้รับรู้ข้อมูลข่าวสารอย่างถูกต้องรอบด้าน
4.ละเว้นการรับอภิสิทธิ์หรือการตอบแทนในรูปแบบใดๆ เพื่อให้กระทำการหรือไม่กระทำการใดอันจะขัดต่อการปฏิบัติหน้าที่เพื่อให้ประชาชนได้รับข้อมูลข่าวสารอย่างถูกต้องรอบด้าน
5.การเสนอข่าวและภาพของสื่อต่างๆ ในเครือเนชั่นฯ พึงตระหนักถึงความสำคัญของข่าวและภาพต่อสาธารณชน ไม่เสนอข่าวหรือภาพในทำนองชวนเชื่อ หรือที่ไม่เป็นประโยชน์ต่อสาธารณะ
6.ต้องใช้วิธีสุภาพและสุจริตในการหาข้อมูล ข่าวสาร และภาพต่างๆ
7.การแสดงความคิดเห็นใดๆ ไม่ว่าจะเป็นในรูปแบบของบทความ ความเห็น หรือบทวิเคราะห์ พึงกระทำโดยบริสุทธิ์ใจ และไม่มีพันธกรณีอื่นใด นอกจากมุ่งปฏิบัติหน้าที่เพื่อสาธารณชน โดยไม่ยอมให้อิทธิพล หรือผลประโยชน์ใดๆ มาครอบงำความคิดเห็น
8.ละเว้นการล่วงละเมิดสิทธิส่วนบุคคล เว้นแต่กรณีที่พิสูจน์ได้ว่าเป็นการกระทำไปเพื่อประโยชน์ของสาธารณะ
9.เสนอข่าวด้วยความระมัดระวังและรอบคอบให้อยู่ในขอบเขตของศีลธรรมและวัฒนธรรม และพึงระวังไม่ให้ตกเป็นเครื่องมือของการเผยแพร่ข้อมูล หรือประกาศโฆษณาที่น่าสงสัยว่าเป็นภัยแก่สังคมหรือสาธารณชน
10.หลีกเลี่ยงการเผยแพร่ประกาศหรือโฆษณาที่มีเหตุผลให้น่าเชื่อว่าเจ้าของประกาศโฆษณานั้นมีเจตนาให้ผู้อ่านหลงเชื่อในสิ่งที่งมงาย
11.ภาษาที่ใช้ในข่าว บทความ ความเห็นหรือบทวิเคราะห์ พึงหลีกเลี่ยงคำที่ไม่สุภาพ มีความหมายเหยียดหยาม สร้างความรู้สึกเกลียดชัง หรือความรู้สึกแตกแยกในสังคม
หลักจริยธรรมที่ว่านี้ คือมาตรฐานที่ท่านผู้อ่านผู้ฟังผู้ดูของผลงานของคนข่าวเครือเนชั่น คาดหวังได้ หากพบเห็นว่าผิดข้อใดข้อหนึ่ง ย่อมต้องร่วมกันแก้ไข, ห้ามปรามและจัดการ
นี่ เป็นนโยบายภาพกว้างของหลักจริยธรรม ในทางปฏิบัติยังมีรายละเอียดที่กำหนดเอาไว้อย่างละเอียด สัปดาห์หน้ามาเล่าให้ฟังต่อครับ
